Boýamak we timarlamak prosesi (1)

Boýag we timarlaýyş işini saýlamak, esasan, bejerginiň öňünden bölünip bilinýän matanyň dürlüligine, aýratynlyklaryna we taýýar önüm talaplaryna esaslanýar,boýagg, çap etmek, gutarmakdan soňky we ş.m.

Öňünden bejermek

Tebigy süýümler dokma gaýtadan işlemek prosesinde hapalary öz içine alýar we hapa, ýag we hapalanan hapalary goşýar, bu hapalaryň bolmagy diňe bir boýag we gutarnykly gaýtadan işlemegiň päsgelçiliksiz bolman, matanyň könelmegine täsir edýär.

Öňünden bejermegiň maksady, matadaky hapalary aýyrmak, matany ak, ýumşak etmek we kabul etmegiň talaplaryna laýyk geçirijilikli himiki we fiziki mehaniki hereketleri ulanmak we boýamak, çap etmek we timarlamak üçin ökde ýarym önümleri üpjün etmekdir.

Pagta: çig mata taýýarlamak, aýdym aýtmak, desizing, gaýnatmak, agartmak, mercerizasiýa. Poliester: mata taýýarlamak, arassalanan (suwuk aşgar we ş.m.), deslapky gysyş, ätiýaçlyk, aşgazan agramy (suwuk aşgar we ş.m.).

Aýdym

Adatça, dokma fabriginden çap we boýag fabrigine girensoň, çal mata ilki barlanylmaly, öwrülmeli, ýuwulmaly, çap edilýär we tikilýär we soňra aýdym aýdylmaly.

Sebäpler:

(1) gaty köp, dürli uzynlykdaky matanyň üstünde;

(2) gutarmak derejesi pes, aňsat hapalanmak;

(3) yzygiderli zongi ýüň boýamak we timarlamak, çap etmek we boýamak kemçilikleri.

Aýdymyň maksady:

(1) mata şöhlelerini gowulandyrmak; Pellehanany gowulaşdyrmak;

(2) piliň garşylygyny ýokarlandyrmak (esasanam himiki süýümli mata);

(3) stili gowulaşdyrmak, aýdym aýtmak matany çişirip biler, süňk bolardy.

Desizing

Dokma prosesinde egri has uly dartgynlyga we sürtülmä sezewar bolýar, ony döwmek aňsat. Dokma döwülmegini azaltmak, dokamagyň netijeliligini we çal matanyň hilini ýokarlandyrmak üçin, dokamakdan ozal ýüplügi ulaltmak zerurdyr. Yarüplükdäki süýüm ýapyşýar we birleşýär we ýüplügiň üstünde gaty süýümli plyonkany emele getirýär, ýüplügi berk we tekiz edýär, şeýlelik bilen ýüplügiň döwülmegine we könelmegine garşylygy ýokarlandyrýar.

Maksady göz öňünde tutmak: Ölçegden soň süýüm süýümlere aralaşýar we bölekleýin erişiň ýüzüne ýapylýar. Yarüplügiň işleýşini gowulandyrmak bilen, boýag boýag we gaýtadan işleýän suwuklygy hapalaýar, süýümler bilen boýag we himiki materiallaryň arasyndaky himiki täsirine päsgel berýär we boýag we gutarnykly gaýtadan işlemegi kynlaşdyrýar.

(1) Köplenç ulanylýan süýüm bilen tanyşlyk

Tebigy ýumruk: krahmal, deňiz ösümlikleri, sakgyç we ş.m.

Kraxmal häsiýetleri:

Acid kislotanyň dargamagy ýagdaýynda;

Al aşgar durnuklylygy, çişmegi;

Ox oksidantlar çüýräp biler;

St krahmal dargamak fermentiniň bölünmegi bilen.

Himiki süýüm: gidroksimetilseluloza (CMC), poliwinil alkogoly (PVA), poliakril turşusy, poliester we ş.m. ýaly sellýuloza önümleri.

PVA häsiýetleri:

Acid kislota we bazada durnukly, ýapyşyklygy azalmaýar;

Ox Oksidant bilen zaýalanýar.;

Appl Giň ulanylyşy, oňat utgaşyklygy, garyşyk reaksiýasy ýok

(2) Köplenç ulanylýan desizing usullary

1. Alkogol desizing

Öý boýag zawodlarynda iň giňden ulanylýan usullaryň biri, ýöne desizirleme derejesi ýokary däl we beýleki hapalar ýok edilende aýrylyp bilner.

Mehanizm: Natriý gidroksid suwuk ergin bejergisini ulanmak, aşgazan çişmegi (ýa-da çişmek) hadysasynyň täsiri astynda krahmal süýümi himiki reaksiýa ýüze çykmaýar, şonuň üçin jelden soluň süýümi süýüm bilen süýümiň arasyndaky baglanyşyk güýjüni azaldar, soň bolsa ýuwmak we mehaniki güýç ulanmak. PVA we poliakrilat süýümleri üçin natriý gidroksidi erginli erginlerde eräp bilýär.

(krahmal) ferment desizing

Fermentlere fermentler, biokatalizatorlar hem diýilýär.

Aýratynlyklary: diňe krahmal üçin şikes süýümi däl-de, ýokary süýjülik derejesi hapalary aýryp bilmez.

Aýratynlyklary: a. Efficiencyokary netijelilik. b. Aýratynlygy: Ferment diňe bir reaksiýany ýa-da belli bir reaksiýany katalizläp biler. c. Hereket, temperatura we PH bahasyna täsir edýär.

Kraxmal süýümleri ýa-da krahmal garyşyk süýümler üçin (krahmal düzümi agdyklyk edýär) amilaza desizirlemek üçin ulanylyp bilner.

Kislotany azaltmak

Içerki programma kän däl, sebäbi ulanmak beýleki usullar bilen has köp süýüme zeper ýetirmek aňsat. Iki basgançakly usul kabul edilýär: aşgarlary desizlemek - kislotany desizirlemek. Kislotany desizirlemek krahmal gidrolizini döredip biler, mineral duzy we ş.m. aýryp biler we biri-biriniň öwezini dolup biler .。

Okislenme

Oksidleýji serişde: NaBrO2 (natriý bromit) H2O2, Na2S2O8, (NH4) 2S2O8 we ş.m.

Ipleörelge: Oksidleýji serişde her dürli süýümi oksidläp we peseldip biler, molekulýar agramy we ýapyşyklygy ep-esli azalýar, suwuň erginligi ýokarlanýar we süýümiň ýelmeşmeginiň öňüni alýar, soňra bolsa gidrolizat täsirli ýuwmak arkaly aýrylýar.

(1) gaýnatmak

Gaýnamagyň maksady süýümli hapalary aýyrmak we matanyň gaýtadan işleýiş aýratynlyklaryny, esasanam çyglylygy gowulandyrmakdyr.

Tebigy hapalar: Arassa pagta matalar üçin esasan süýümli birleşýän organizmler ýa-da ýag mumy, pektin, belok, kül, pigment we pagta gabygy ýaly süýümli organizmler.

Emeli hapalar: egirme we dokma işlerinde goşulan ýag, antistatiki serişde we ýag, pos we galyndy süýüm ýaly hapalar.

Bu hapalar matanyň çyglylygyna çynlakaý täsir edýär we matanyň boýalmagyna we gutarmagyna päsgelçilik döredýär we esasy we kömekçi hökmünde natriý gidroksidi bilen arassalamak ulgamynda aýrylmalydyr.

(2) Akartma

Gaýnandan soň, tebigy we emeli hapalaryň köpüsimataaýrylýar, ýöne agardylan we açyk reňkli matalar üçin akartma hem zerurdyr. Pigmenti aýyrmak, akartmagy gaýtadan işlemegiň esasy maksady hökmünde aklygy gowulaşdyrmak.

Himiki süýümde pigment ýok, gaýnandan soň gaty ak bolýar, pigment ýuwlandan soň pagta süýümi henizem bar, aklygy pes, şonuň üçin agartmak esasan pagta süýümindäki tebigy hapalar üçin bolýar.

(3) Akartma

Okislenme görnüşi: esasan pagta süýüminde we garylan matalarda ulanylýan natriý gipohlorit, wodorod peroksid we natriý hlorit we ş.m.

Azaldyldy: NaHSO3 we ätiýaçlandyryş tozy we ş.m. esasan belok süýümli matalar üçin ulanylýar.

(4) Natriý gipohlorit akartma:

Natriý gipohlorit akartma esasan pagta matalaryny we pagta garylan matalary agartmak üçin ulanylýar, käte poliester pagta garylan matalary agartmak üçin hem ulanylýar. Şeýle-de bolsa, ýüpek we ýüň ýaly belok süýümlerini agartmak üçin ulanylyp bilinmez, sebäbi natriý gipohlorit belok süýümlerine zyýanly täsir edýär we süýümleri sary we zaýalaýar. Akartma prosesinde, tebigy pigmentleriň ýok edilmeginden başga-da, pagta süýüminiň özi hem zaýalanmagy mümkin, şonuň üçin daşky görnüşiň we içerki hiliň ýokary bolmagy üçin akartma prosesiniň ýagdaýyna gözegçilik etmeli.

Natriý gipohlorit öndürmek aňsat, arzan bahaly, natriý gipohlorit akartma amaly amatly, ýönekeý enjam, ýöne natriý gipohloritiň agarmagy daşky gurşawy goramak üçin ýaramaz, şonuň üçin kem-kemden wodorod peroksid bilen çalşylýar.

(5) Wodorod peroksid akartma H2O2:

Wodorod peroksid, wodorod peroksid diýlip hem atlandyrylýar, H2O2 molekulýar formulasy bar. Wodorod peroksid akartma kislorod akartma diýilýär. Wodorod peroksid ergininiň durnuklylygy gidroksidi şertlerde gaty pes. Netijede, täjirçilik wodorod peroksid gowşak kislotalydyr.

Wodorod peroksid bilen agardylan mata gowy aklyga, arassa reňke eýe we saklananda sary reňk bermek aňsat däl. Pagta matasyny agartmakda giňden ulanylýar. Kislorod akartma hlor akartmakdan has uýgunlaşýar, ýöne wodorod peroksid natriý gipohloritiň bahasyndan ýokary, kislorod akartmagy poslamaýan polat enjamlaryny talap edýär, energiýa sarp etmek has uly, bahasy hlor akartmakdan has ýokary.

Häzirki wagtda açyk ini bug akartmak usuly çaphana we boýag zawodlarynda has köp ulanylýar. Bu usul dowamlylygyň, awtomatlaşdyrmagyň we önümçiligiň netijeliliginiň ýokary derejesine, ýönekeý proses akymyna we daşky gurşawyň hapalanmagyna sebäp bolmaýar.

5. Mercerizirlenen (pagta mata)

Belli bir dartgynly ýagdaýda dokma önümleri, konsentrirlenen kaustik sodanyň kömegi bilen we zerur ululygy saklap, ýüpek şöhle alyp biler, bu proses mercerizasiýa diýilýär.

(1) Mercerizasiýa maksady:

A. Süýümiň çişmegi sebäpli matanyň üstki ýalpyldawuklygyny we duýgusyny gowulaşdyryň, süýümiň tertibi has tertipli we ýagtylygyň şöhlelenmesi has yzygiderli bolýar, şeýlelik bilen ýalpyldawuklygy gowulandyrýar.
B. Mercerizasiýa edilenden soň boýag reňkiniň tizligini ýokarlandyryň, süýüm zonasy azalýar, amorf meýdan köpelýär we boýaglar süýümlere girip bilýär, mermerlenen pagta süýümine garanyňda reňk derejesi 20% ýokarlandy we parlaklygy gowulaşdy, şol bir wagtyň özünde öli örtügiň güýjüni ýokarlandyrdy.
C. Ölçegli durnuklylygy gowulandyrmak üçin mercerizasiýa dizaýn effektini gutardy, ýüp gyrmalary ýok edip biler, köp zat ýarym önümi boýamak we çap etmegiň hil talaplaryna laýyk bolup biler. Iň esasy zat, birleşenden soň, matanyň giňelmegi deformasiýasynyň durnuklylygy ep-esli gowulaşdy we şeýlelik bilen matanyň gysylma derejesini ep-esli peseltdi.

6. Arassalamak, öňünden gysmak (himiki süýümli mata)

Öň gysylmagyny arassalamagyň maksady, esasan, dokma saklanylanda we daşalanda matada (süýümde) adsorbinirlenen ýagy, süýümi we hapany aýyrmakdyr we şol bir wagtyň özünde süýümdäki käbir oligomerler hem ýokary temperatura arassalanylanda eräp biler. Çal reňkli mata aşgar mukdaryndan öň gysgaldylmaly we olein we kaustik soda ýaly goşundylar esasan goşulmaly. Himiki süýümli matanyň öňüni almak ýokary temperaturada we ýokary basyşly boýag maşynynda amala aşyrylýar.

7.Alkali azaltmak (himiki süýümli mata)

(1) Alkaly azaltmagyň ýörelgesi we täsiri

Alkali azaltmak bejergisi poliester matany ýokary temperaturada we konsentrirlenen ýanýan boýagda bejermek prosesi. Poliester süýümi natriý gidroksid suwly erginde süýümiň üstündäki poliester molekulýar zynjyrynyň ester baglanyşygy bilen gidrolizlenýär we dürli polimerizasiýa derejesi bolan gidroliz önümleri yzygiderli emele gelýär we ahyrynda suwda erän natriý tereftalat we etilen glikol emele gelýär. Alkali azaltmak enjamlary esasan aşýan boýag maşynyny, üznüksiz azaldýan maşyny, aralyk azaldýan maşyny üç görnüşli boýag maşynyndan başga üç görnüşi öz içine alýar; Üznüksiz we aralyk azaldýan maşynlar galan boýagy gaýtadan işläp biler. Käbir aşgarlary azaltmak önümleri üçin çal matanyň daşky görnüşiniň we ululygynyň durnuklylygyny üpjün etmek üçin öňünden kesgitlenen prosesi goşmaly, soňra boýag işine girmeli.